Le site de partage de la langue marquisienne
Te tohua niutavavā hou mea àva atu àva mai i te èo ènana
The new site for sharing the Marquesan language

Vue de la plage Vainaho et du Fort Collet, Taiohae, Nuku Hiva. René Gillotin, 1844.

HŌHO’A / HOPE’A >>> ATA / PAOÌA

Ma òto o te tau maakau tukuìa e tēia tama ènana, tēia tama ènana io Facebook, ua ìte hae au i ponatekao èo tahiti e ùa, o « hōho’a » me « hopea ».

premier dernier


I òto o te kāputuèo a te èpikopo Dordillon, e ìte tātou i te ponatekao « hōhoà ».
Mea à te haaviviniìa ; înei he hua mea hakatu me « haaòa » me ta tātou e ìte i òto o te avetekao ma hope mai « U hōhoà te mokohe i to īa pekeheu, ua ona atu ».

I òto o hua kāputuèo atii, e koàka ia tātou te ponatekao « hope » me te nuiìa o te haaviviniìa ta tātou i ìte meitaì. Te ponatekao « hopeà » à, he mea.



I te kēkē o te èo tahiti, u hakaìteìa e te tau tuhuka i te ponatekao « hōho’a » me te tau haaviviniìa « 1) - image, effigie, forme 2) - photographie, film ».

 

Ma he èo ènana, o te ponatekao « ata » i hakaìte atu i hua mou haaviviniìa. Tōtahi atu, u tukuìa te pahihana « ata » mea haaèo mai ma he èo ènana i mou avetekao farani « apparaître, paraître, se dessiner, marquer/laisser une marque ».


I tēnei, a avai pu tātou i te ponatekao èo tahiti « hōho’a »
 ; a haahana tātou i te ponatekao « ata » ta tātou i ìte ma òto o te mou avetekao « E pata i te ata », « prendre une photo » ; « he atavii », « un film, une vidéo » ; « he atakeue », « un dessin animé ».

No te ponatekao « hope’a », mea tata èka te mou haaviviniìa o te ponatekao ènana « hope » me te mou haaviviniìa i tukuìa mai e te tau tuhuka èo tahiti, oia hoì « bout, extrémité, fin ». Atika à, e tekao ana tēnei no te ponatekao « hope », umoì no te ponatekao « hope’a ».

I te kōava o te ponatekao « hope’a », a haahana tātou i te ponatekao « paoìa » i te kēkē àò, me te mou ponatekao « paona, paotina, paotia » i te kēkē ùka.

A oho te ìi tātou ! I i te tau tupuna ènana, aua tātou e ao ia haatekeo mai i to tātou èo tāhia te nuiìa o te èo me i vaho mai !


Patuìa e Jacques Iakopo Pelleau i 2015

U haatoitoiìa te patuhei vāàna i te tau aahiìa a te Haè tuhuka èo ènana i te 22/08/2022.
(Aua te tau ponatekao me i òto mai o te tau kōtūòmia me te tau kāputuèo kākiu)

 

Comments est propulsé par CComment